Bestuurlijke samenwerking is hard nodig

Terwijl de andere Nederlandse buurgemeenten hun onderlinge samenwerking in rap tempo intensiveren, dreigt Baarle-Nassau in een bestuurlijk isolement te komen vanwege de enclavesituatie. Dit kan grote gevolgen hebben voor de economische- en sociale ontwikkeling van Baarle-Nassau in de komende jaren. De Vooruitstrevende Partij Baarle (VPB) is daarom van mening dat nu snel stappen moeten worden gezet om deel te nemen in een brede regionale samenwerking en ziet een grote groene plattelandsgemeente als een realistisch perspectief. Voor onze bijzondere enclavesituatie denken wij daarnaast aan een kleine, pragmatische bestuurlijke- en operationele organisatiestructuur op lokaal niveau.

Aanleiding
De afgelopen jaren heeft de gemeente steeds meer taken gekregen. Zo regelt de gemeente sinds de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in 2007 de hulp bij het huishouden. De regering maakt de gemeente voor steeds meer van dit soort taken verantwoordelijk. Op dit moment gaat het om een drietal ingrijpende zaken: de jeugdzorg, de taken die van de AWBZ over gaan naar de WMO en de arbeidsparticipatiewet.

Bestuurskracht
Als gevolg hiervan is er een discussie op gang gekomen over de bestuurskracht van de gemeenten. Ook binnen onze gemeente zijn we tot de conclusie gekomen dat we het door die nieuwe taken het niet alleen kunnen blijven doen. We zien ons genoodzaakt om met andere gemeenten te gaan samenwerken om een voldoende schaal (omvang) en slagkracht te bereiken.

Enclavesituatie
Een complicerende factor hierbij voor Baarle-Nassau is onze enclavesituatie. In het dorp Baarle leven de inwoners van Nassau en Hertog intensief met elkaar samen en dat moeten we koesteren en een optimaal toekomstperspectief bieden. Dat moeten we ook vertalen naar een pragmatische en operationele samenwerking met de collega’s in het Hertogse gemeentehuis. Immers, op een aantal gemeentelijke terreinen werken we samen met Baarle-Hertog en dat kan ook niet anders.

Gewijzigde omstandigheden
De nieuwe taken, die de gemeente er de laatste jaren bij gekregen heeft en in de toekomst nog bij gaat krijgen, liggen echter allemaal op andere terreinen als die waar we met Baarle-Hertog mee bezig zijn. Hierdoor wordt het aandeel van de werkzaamheden die een gezamenlijke aanpak met Baarle-Hertog vereisen steeds kleiner, terwijl de noodzaak van samenwerking met andere Nederlandse gemeenten steeds groter wordt. Een voorbeeld van hoe ingrijpend deze nieuwe taken zijn: de gemeente is van oudsher verantwoordelijk voor het onderhoud van de verharde wegen, hiervoor wordt jaarlijks 300.000 euro gestort in het onderhoudsfonds. Maar een nieuwe taak zoals hulp bij het huishouden kost de gemeente jaarlijks 700.000 euro!

Hoe nu verder
Voor de VPB betekent dit dat we een oplossing moeten vinden voor hoe we de samenwerking met Baarle-Hertog veilig kunnen stellen en tegelijkertijd kunnen deelnemen in een vergaande samenwerking met de omliggende Nederlandse plattelandsgemeenten. Stil staan betekent achteruit gaan: vanuit een isolement zullen we onze inwoners tekort doen op het gebied van de nieuwe taken die de gemeente moet gaan uitvoeren. Het ligt voor de hand om samen met onze enige Nederlandse buurgemeente, Alphen-Chaam, de samenwerking aan Nederlandse kant verder uit te bouwen, met als doel al onze taken, inclusief de nieuwe wet- en regelgeving, voor onze inwoners goed te kunnen blijven uitvoeren. De VPB ziet dit niet als een bedreiging voor de historische relatie met Baarle-Hertog; hieromtrent is al veel onderzoek verricht en deze samenwerking en samenleving kan op een eigentijdse- en betere manier worden voortgezet zonder de regionale samenwerking te blokkeren.

Links:

Baarle bijzonder, vroeger nu en straks; prof.dr. Ben Hoetjes

Baarle, luis in de pels of kostbaar kleinood? prof.dr. Ben Hoetjes

---