Dat de Commissie Ruimte en Economie van vorige week een spannende vergadering zou worden stond bij voorbaat al vast. Op de agenda stonden de lokale handreiking grootschalige opwek zonne-energie en windenergie, het definitieve bod voor de Regionale Energie Strategie (RES) en de Transitievisie Warmte. Drie belangrijke dossiers op de duurzaamheidsagenda van onze gemeente en de regio. In de aanloop naar deze vergadering werd duidelijk dat de betreffende dossiers inmiddels bij een deel van de inwoners voor opschudding zorgde, met name over de mogelijke komst van windmolens in een van de benoemde zoekgebieden. Dit gevoel werd zeer treffend verwoord door mevrouw Van Haperen, die gebruik maakte van haar recht om tijdens de vergadering in te spreken namens een groep bewoners.

RES is een belangrijke stap.
De Rijksoverheid heeft alle regio’s een opgave gegeven voor duurzame energie-opwekking om de CO2 uitstoot met 95% te reduceren in 2050. Ons college heeft samen met alle gemeenten, het waterschap en andere overheden in onze regio de verdeling van die opgave vastgesteld en in de concept RES vastgelegd. Tien maanden geleden heeft de raad met een brede meerderheid, gesteund door de fracties van Baarle!, Keerpunt ’98, CDA en VPB, met deze concept RES ingestemd en deze samen met de andere gemeenten ingediend bij het Rijk. Een belangrijke stap in het realiseren van de verduurzamingsopgave waarvoor we samen, lokaal, regionaal en landelijk, aan de lat staan.
Het was dan ook opmerkelijk dat de opschudding die was ontstaan in onze gemeente in dit stadium er klaarblijkelijk meteen al toe heeft geleid dat een aantal fracties een flinke spreekwoordelijke klap van de windmolen hadden gekregen en de weg in duurzaamheidsland volledig kwijt waren geraakt.

Doen we in ons dorp te veel?
Het CDA maakte duidelijk dat voor hen instemmen met de concept RES hetzelfde was als voor spek en bonen meedoen. Ze zijn pas echt gaan nadenken waar ze hun handtekening onder hadden gezet toen ze er ‘definitief’ voor kwamen te staan. Daarbij waren ze van mening dat we veel te veel CO2 aan het besparen waren als je dat af zou zetten tegen het energieverbruik in onze gemeente. Een vreemde wending van het CDA omdat ze deze meetlat nooit hanteren als het gaat om de intensieve veehouderij in onze gemeente. Dan is het argument dat telkens van stal wordt gehaald, dat je nu eenmaal geen agrarisch bedrijf in de stad kunt hebben, maar dat die mondjes daar wel gevuld moeten worden. Echter ze realiseren zich klaarblijkelijk niet dat dit dan, voor het grootschalig opwekken van duurzame energie, juist ook andersom geldt. Fractie Ulicoten schoot na alle commotie in het bekende standje ‘klimaatontkenning’, door te stellen dat er in de rest van Nederland inmiddels al genoeg maatregelen waren genomen om aan de landelijke opgave te voldoen. Onze gemeente kon volgens deze fractie de besparingsopgave naast zich neerleggen en hoeft dus geen verantwoordelijkheid te nemen. In Ulicoten hebben ze de afgelopen jaren kennelijk geen zomers met recordtemperaturen gehad.

Onduidelijke alternatieven.
Het geluid van de coalitie klonk al even onsamenhangend. Baarle! was overduidelijk ook geschrokken van de opschudding onder verschillende burgers en wist niet hoe snel ze wind- en zonne-energie moesten uitsluiten, door te wijzen op het potentieel van andere ‘duurzame’ alternatieven. Waarschijnlijk doelde Baarle! daarbij op de mestvergistingsfabrieken waar ze eerder die avond zo een warm pleidooi voor aan het houden waren. Daarbij negerend dat grootschalig mest vergisten nauwelijks energie oplevert en dat het een sector is die alleen dankzij miljarden euro’s aan subsidie overeind kan blijven, om over de aantrekkingskracht op de georganiseerde criminaliteit, als gevolg van handel rond toevoegproducten, maar te zwijgen. Maar het meest onthutsende was nog wel het gemak waarmee Keerpunt ’98 zijn eigen wethouder als een baksteen liet vallen. De partij die zich graag afficheert met haar hart voor de natuur en duurzaamheid blijkt bij het aanzien van een Facebookpagina met gefotoshopte afbeeldingen van windmolens, helaas weer weinig ruggengraat te hebben. Als een blad aan de boom waren ze omgedraaid en geloofden zij niet meer in wind- of zonne-energie en konden ze daarom niet meer het voorstel van hun eigen wethouder steunen. De door de fractie naar voren geschoven duurzaamheidsfuturoloog zet daarentegen al zijn geld in op toekomstige innovaties. Op onze vraag welke dat waren, volgde een vaag verhaal over ‘bekende ontwikkelingen die nu nog onduidelijk waren’. Per slot van rekening waren ze er natuurlijk nog niet. Keerpunt ‘98 hanteerde daarnaast de bekende struisvogeltactiek van de klimaatontkenners, door te stellen dat we nog zat tijd hebben om op die eventuele toekomstige ontwikkelingen te wachten. Misschien is dit dan een nieuwsflits voor deze fractie maar de wetenschap laat duidelijk zien dat die tijd er niet is. Bovendien vergat men gemakshalve dat innovatie al deels is ingeboekt in de RES, dus daar wordt al rekening mee gehouden. Die innovatie gaan we dus zeker hard nodig hebben om daadwerkelijk de doelen te halen. Of gokt deze coalitie toch op een kerncentrale in onze achtertuin? Klaarblijkelijk was ook bij deze fractie de inhoud van de RES nog niet helemaal duidelijk. We kregen de indruk dat de bezorgde burgers de RES beter hadden gelezen dan menig raadslid …

Onvoldoende bestuurskwaliteit.
Het hele debat rondom de duurzaamheidsvraagstukken van onze gemeente was al met al een omfloerste motie van wantrouwen tegen deze wethouder, college en de eigen raadsbesluiten. Het doet ons als VPB heel erg denken aan het proces rondom het convenant met de andere gemeenten binnen de ABG organisatie. Ook daar ging men eerst heel naïef akkoord met de inhoud van dit convenant, want het waren alleen intenties. Om kort daarna de hakken in het zand te zetten toen het “echt” werd. Het is wederom een voorbeeld dat de bestuurskwaliteit in de handen van Keerpunt ’98 en Baarle! onvoldoende is om de echte opgaven aan te kunnen. Hoe zal dit overkomen in Den Bosch?

Vooruitstrevende Partij Baarle (VPB) steunt wel de verduurzamingsopgave.
Was er dan geen enkel oprecht duurzaam geluid in het debat te horen? Zeker wel! De VPB fractie onderstreepte nogmaals dat zij de inzet van de RES, het terugdringen van de CO2 uitstoot met 95% tegen 2050, onderschrijft. Daarbij realiseert de VPB zich dat er goed moet worden gekeken naar draagvlak, wat kracht bijgezet werd door op te roepen tot betere communicatie, participatie en een draagvlakanalyse.
Het is juist enorm positief dat er betrokken burgers zijn opgestaan. Dit kan immers een vliegwiel zijn om inwoners te betrekken en samen te kijken naar een locatie-onderzoek dat breed wordt gedragen. Zodat uiteindelijk van de huidige zeven zoekgebieden, er in de toekomst een of twee overblijven die realistisch zijn. Het oprichten van een burgerforum, waar afgelopen weekend in de media aandacht voor werd gevraagd, zou hiervoor een goede manier kunnen zijn.
Naast de constatering van de valse start qua draagvlak en communicatie, vindt de VPB het erg belangrijk goed te kijken naar ecologische, cultuurhistorische en landelijke inpassing en natuurbescherming. We moeten actief zoeken naar een win-win situatie door nieuwe natuur te creëren bijvoorbeeld. Boven alles was de VPB de enige fractie die wel begreep waar het om draaide met hun zeer verduidelijkende vraag: “betekent het ondertekenen van de RES nu dat je je vastlegt op windenergie?” Waarop een duidelijk antwoord van de wethouder volgde : “Nee!”

Oplossingen moeten nog ingevuld worden.
Hoe we de opgave gaan realiseren moet dus nog ingevuld worden. Wel merkte de wethouder daarbij terecht op dat we voor het invullen van de opgave alleen uit kunnen gaan van nu bestaande technieken. De VPB is niet per definitie voorstander van wind op de verduurzamingsopgave te realiseren, maar is wel zo reëel om te onderkennen dat er ergens wind en/of zon op land nodig zal zijn … of de innovatie moet ons de komende jaren inhalen. Echter, dat ontslaat ons niet van de bestuurlijke verantwoordelijkheid nu de opgave te erkennen, vast te stellen en vervolgens met u als inwoners een nauwkeurige zoektocht en een zuiver proces te gaan doorlopen om deze uitdaging samen aan te gaan!! Wij zijn erg benieuwd in welke bochten deze coalitie zich gaat wringen na het appel van hun eigen wethouder … een motie of zelfs een amendement? We zijn benieuwd. Maar de RES afwijzen of sterk amenderen, zou bestuurlijk gênant zijn in de regio en de zoveelste bestuurlijke blamage voor dit college en gemeenteraad.

---