Reeds lange tijd heeft de gemeenteraad de behoefte aan een ruimtelijke Structuurvisie aangegeven. Een integrale langetermijnvisie voor de toekomstige ruimtelijke inrichting en ontwikkeling van onze gemeente waarbij alle aspecten en functies in samenhang worden beschouwd. Hierin kun je bijvoorbeeld lezen waar gebouwd mag worden, waar natuur behouden blijft en waar de economische structuur of het voorzieningenniveau versterkt moet worden. De bestemmingsplannen zijn daar dan een verdere gedetailleerde gebiedsgewijze uitwerking van; afwijken van de ambities uit de Structuurvisie kan, maar dient dan wel goed gemotiveerd te worden.

De VPB vindt een dergelijke overkoepelende toekomstvisie belangrijk omdat daar in samenhang de balans wordt gezocht tussen Sociaal,Vitaal en Groen ofwel de toekomstige kwaliteit van wonen, werken en recreëren in Baarle: ons leefmilieu ofwel leefomgeving.

Nieuw wettelijk kader:

Het instrument van de Structuurvisie was verankerd als verplichting in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) uit 2008. Slogan was: doe decentraal wat kan en doe centraal wat moet.Veel gemeenten vinden de regels voor ruimtelijke planvorming ingewikkeld en onduidelijk. Daarom is de overheid bezig om deze regels te vereenvoudigen en samen te voegen in de vorm van een nieuwe Omgevingswet die naar verwachting in 2018 in werking treedt. Daarbij hoort dan ook een Nationale Omgevingsvisie: één visie voor het omgevingsbeleid (ruimtelijk beleid) van Nederland.

De invoering van deze wet betekent voor gemeentes dat zij vanuit een integrale visie een gemeentelijke Omgevingsvisie gaan opstellen die bij voorkeur uiterlijk in 2018 gereed is.

Nu de Wro wordt opgevolgd in 2018 door de Omgevingswet, betekent dit ook dat op gemeenteniveau de ruimtelijke Structuurvisie vervangen wordt door de Omgevingsvisie.

Wat betekent dit voor Baarle:

We beschikken nog altijd niet over een Structuurvisie – alhoewel dat sinds 2008 een wettelijke verplichting is – en B&W stelt voor om hier pragmatisch in te handelen en alvast over te stappen naar de productie van een Omgevingsvisie. Praktisch probleem daarbij is wel dat er toch wel wat inhoudelijke verschillen zitten tussen beide instrumenten en dat de inhoud van de Omgevingswet ook nog niet vast staat. Overigens, de Omgevingsvisie is straks niet verplicht voor de gemeente, terwijl de Structuurvisie dat wel degelijk is (was). Maar beide instrumenten beogen vanuit een integrale langetermijnvisie, waarin alle relevante sectoren in samenhang worden beschouwd, een handvat te bieden waardoor het gemeentebestuur sneller tot beoordeling van voorgelegde initiatieven kan komen. Meest relevante verschil is echter dat de Omgevingswet en de Omgevingsvisie vergezeld gaan van de slogan ‘maximaal aansluiten op de participatiemaatschappij, waarbij meer markt en minder overheid hoort’.

Momenteel worden in Nederland enkele pilots uitgevoerd om te kijken op welke wijze met maximale participatie vanuit alle maatschappelijke geledingen, een Omgevingsvisie tot stand kan komen. Ook Baarle doet momenteel mee aan zo’n pilot. In de loop van 2015 is enkele keren een Debat van Baarle georganiseerd waar veel animo voor was. Onder meer op basis van die input is een eerste concept Omgevingsvisie nu voorgelegd aan de Raad.

Standpunt VPB:

De VPB is zeker een principieel voorstander van participatie, maar is nu toch wel geschrokken van de kwaliteit van de nu voorgelegde Concept-omgevingsvisie. Het ontbreekt aan een heldere richtinggevende visie en de uitwerking lijkt een willekeurige verzameling van stokpaardjes. De VPB wijt dit mede aan het gebrek aan regie in de voorbereiding en aan de afwezigheid van expert-input. De zorg van de VPB is dat op deze wijze straks een eindproduct ontstaat waar mee het doel, een behulpzaam instrument voor het gemeentebestuur, niet wordt bereikt. Het risico is dan dat een averechts effect wordt bereikt, er zijn dan wel verwachtingen gewekt bij de participerende maatschappij, maar de raad geeft daar dan mogelijk geen gevolg aan. Daar komt bij dat de VPB er niet gerust op is dat op deze wijze een verantwoorde balans ontstaat tussen Sociaal, Vitaal & Groen in onze toekomstige ruimtelijke ordening. En dat is nu juist zo belangrijk, gezien de steeds grotere spanning die tussen deze belangen speelt en die de kwaliteit van onze toekomstige leefomgeving zullen bepalen! Dan toch maar alsnog kiezen voor een Structuurvisie, opgesteld door en voor deskundigen met als doelgroep het gemeentebestuur? We moeten immers geen risico’s lopen als het gaat om de toekomstige waarborg van ons voorzieningenniveau, ons leefmilieu en een lokale economie met werkgelegenheid op maat.

---